Q: Tôi đã thực hiện cấy ghép implant trong hơn 10 năm và theo dõi rất kỹ các phục hình được nâng đỡ trên các implant này. Hầu hết các phục hình này trông gần giống như lúc mới điều trị, nhưng trên phim X quang, một số implant có dấu hiệu của bệnh lý viêm niêm mạc quanh implant và viêm quanh implant. Tôi khá lo lắng về những gì tôi đang thấy. Tôi có một câu hỏi thẳng thắn dành cho ông: Nếu bản thân ông bị mất một chiếc răng, ông muốn cấy ghép implant hay thực hiện cầu răng ?
A: Cảm ơn vì câu hỏi rất quan trọng và kịp thời của bạn. Tôi đã thực hiện cấy ghép implant được khoảng 30 năm. Khi chúng mới xuất hiện, hầu hết đều nghĩ rằng chúng ta đã có phương án để phục hồi các răng mất có thể tốt hơn cả răng thật. Sau khoảng 10 năm, chúng tôi bắt đầu nghi ngờ tuyên bố đó trong một số trường hợp, khi xương bắt đầu tiêu và lộ ra bề mặt implant, gây ra bởi cái mà ngày nay chúng ta gọi là viêm quanh implant. Vài năm sau, chúng tôi thấy một số implant thất bại, đến mức phải loại bỏ. Những thất bại này đã bác bỏ tỷ lệ thành công gần 95% được báo cáo trong nhiều nghiên cứu ngay sau khi cấy ghép implant. Rõ ràng, bạn cũng đã quan sát thấy những bệnh lý này. Chúng ta có biết nguyên nhân tại sao implant thất bại không? Có, trong một số tình huống và không trong hầu hết các tình huống khác.
Có phải tôi nghĩ tiêu cực về implant và tỷ lệ thành công của implant không? Tuyệt đối không! Hiện có nhiều nghiên cứu báo cáo những lý do được cho là cho những thách thức mà chúng ta đã quan sát được. Ngoại trừ một số tình huống rõ ràng, không ai thực sự biết lý do chính xác cho việc implant thất bại, nhưng chúng ta chắc chắn có rất nhiều lý do rõ ràng.
MỘT SỐ LÝ DO CÓ THỂ GÂY RA THẤT BẠI CHO IMPLANT
Các lí do dưới đây đã được báo cáo trong các nghiên cứu liên quan đến việc implant thất bại. Bạn có thể truy cập PubMed, Google Scholar, Cochrane Collaboration hoặc các trang web khác để tự xem. Tôi sẽ liệt kê từng mục cùng với một tóm tắt rất ngắn gọn. Chúng không có bất kỳ thứ tự ưu tiên nào.
Dị ứng kim loại. Bạn có thể nghĩ rằng không ai có bất kỳ thách thức vật lý nào với các nguyên tố trong thành phần của implant: titan, vanadium hoặc nhôm. Bạn sai rồi. Một tỷ lệ nhỏ dân số có phản ứng dị ứng với chính kim loại trong implant.
Khớp cắn ( fig 1). Khớp cắn không đúng hoặc mạnh quá mức là một trong những tình trạng lâm sàng gây hủy hoại nhiều nhất đối với implant.
Tình trạng nghiến răng có ở 30% bệnh nhân của chúng tôi. Ngoài ra, bạn có thể đã làm quá tải implant hoặc cho tải lực quá sớm khi sự tích hợp xương chưa hoàn thiện. Khả năng thất bại là rất cao nếu đúng như vậy. Vấn đề khớp cắn đối với phục hình trên implant là một yếu tố hết sức quan trọng.
Bệnh lý nha chu. Trước kia, nhiều người nghĩ rằng bệnh lý nha chu sẽ hết khi răng được loại bỏ. Song nay điều đó đã bị bác bỏ. Cần đảm bảo rằng bạn đã tìm hiểu về bệnh lý nha chu ở bệnh nhân của mình trước khi tiến hành cấy ghép và tiến hành một cách thận trọng.
Xạ trị. Xạ trị đầu/cổ được cho là có ảnh hưởng tiêu cực đến việc cấy ghép. Đây được coi là một nguy cơ cho sự thất bại của implant.
Vệ sinh răng miệng. Hầu hết bệnh nhân cấy ghép implant bị mất răng do nhiều yếu tố, nhưng vệ sinh răng miệng kém là một trong những lý do phổ biến nhất. Hành vi vệ sinh răng miệng của họ thường không có khả năng thay đổi, vì họ có thể tin rằng các vấn đề răng miệng của họ sẽ hết sau khi cấy ghép implant. Các vi khuẩn trong bệnh lý nha chu nằm trong danh sách như yếu tố tiềm ẩn gây ra viêm quanh implant và thất bại đối với implant.
Figure 1: Việc cấy ghép implant và thực hiện PHCĐ ở một bệnh nhân như thế này thường gặp rất nhiều nghi ngờ. Khả năng thành công lâu dài là thấp. Khi implant được đặt ở những bệnh nhân có thói quen nghiến răng, phục hình tháo lắp với răng nhựa cho phép mài mòn và điều chỉnh răng dần dần cũng như giảm chấn thương cho implant, trong khi phục hình sứ cứng không bị mòn đáng kể.
Ăn uống. Việc nhai thức ăn cứng trên implant mới đặt có ảnh hưởng đến sự tích hợp xương không? Mặc dù những khác biệt đáng kể về lựa chọn thực phẩm hoặc dinh dưỡng và sự thành công của cấy ghép không được báo cáo, song việc cho implant tải lực sớm và nhai thức ăn cứng với lực mạnh có thể có ảnh hưởng lớn đến quá trình tích hợp xương.
Bệnh hệ thống. Có một số bệnh hệ thống đã được nghiên cứu liên quan đến thất bại implant, và vẫn còn tranh cãi trong các tài liệu. Các điều kiện và tình huống khác đã có một số báo cáo tiêu cực bao gồm:
- Nhồi máu cơ tim gần đây
- Tai biến mạch máu não
- Phẫu thuật van động mạch
- Đang điều trị bệnh lý ác tính
- Đang điều trị với bisphosphonate
- Bệnh tâm thần
- Các bệnh về máu
- Ức chế miễn dịch
- Bệnh tiểu đường không kiểm soát
- Tai biến mạch máu não
- Phẫu thuật van động mạch
- Đang điều trị bệnh lý ác tính
- Đang điều trị với bisphosphonate
- Bệnh tâm thần
- Các bệnh về máu
- Ức chế miễn dịch
- Bệnh tiểu đường không kiểm soát
Các tài liệu cho thấy, bệnh toàn thân không hẳn là chống chỉ định đối với cấy ghép implant. Khi lên kế hoạch cấy ghép implant, bác sĩ cần đánh giá kỹ càng tình trạng trên mỗi bệnh nhân.
Hút thuốc lá. Hầu hết các nghiên cứu đều cho thấy hút thuốc là được coi là một yếu tố tiềm ẩn gây ra thất bại của implant. Bệnh nhân hút thuốc lá nên được tư vấn kỹ càng trước khi điều trị cấy ghép implant.
Bệnh nhân nên được thông báo rằng cơ hội cấy ghép thành công của họ sẽ tăng lên nếu họ có thể bỏ hút thuốc. Cho đến nay, vẫn còn ít các bằng chứng về tác dụng của thuốc lá điện tử đối với sự thành công của implant.
Vị trí implant không đúng. Đây là một yếu tố cực kỳ quan trọng. Việc đặt các implant ở những vị trí mà chúng dễ bị quá tải do lực vói sẽ dẫn đến thất bại ( figures 2–4).
Góc của implant. Có tranh cãi về điểm này. Nghe có vẻ hợp lý và các nghiên cứu cũng cho thấy rằng implant được đặt theo hướng vuông góc với mặt phằng nhai sẽ có sự phân bố lực đều lên implant và mô xương xung quanh so với đặt implant tạo một góc với mặt phẳng nhai. Tuy nhiên, quan sát lâm sàng cho thấy rằng khi đặt đủ số lượng implant để nâng đỡ phục hình, có thể chấp nhận được việc implant không vuông góc hoàn toàn với mặt phẳng nhai.
Số lượng và chất lượng xương không đủ. Có thể dễ dàng quan sát được số lượng xương không đủ trên phim X quang, nhưng chất lượng xương không đủ có thể không rõ ràng như vậy. Khi nghi ngờ chất lượng xương không đủ, bệnh nhân nên được hỏi về tình trạng loãng xương. Hầu hết phim cone beam đều có khả năng cung cấp một số bằng chứng về việc thiếu mật độ xương, nhưng việc quan sát mật độ xương trên phim cone beam cần thận trọng. Nếu mật độ xương có vấn đề và không rõ, nên cho test mật độ xương (T-score) và đánh giá trước khi quyết định cấy ghép.
Figure 2-4: Các mô cấy được đặt không đúng cách, như được thể hiện
trong hai ví dụ này, mặc dù phục hình trên implant khá tốt, nhưng khả
năng thành công của implant có thể bị ảnh hưởng đáng kể..
Thiết kế số lượng/loại phục hình trên implant không phù hợp. Yếu tố phục hình trên implant đóng vai trò rất quan trọng. Khi implant được đặt ở những vị trí không chính xác, cả việc tải lực của implant và yếu tố thẩm mỹ đều bị ảnh hưởng.
Tải lực quá sớm. Đây là một yếu tố gây tranh cãi. Nhiểu nghiên cứu ủng hộ khái niệm này, nhưng cũng có báo cáo cho thấy nên ưu tiên đặt implant vào vùng xương trưởng thành. Có một số ưu điểm đáng kể khi tải lực tức thì, trong đó có yếu tố thẩm mỹ, nhưng còn
nhiều yếu tố khác cần được xem xét khi quyết định theo hướng tiếp cận
này
Vi sinh vật. Có rất nhiều loại vi khuẩn trong khoang miệng. Mặc dù một số nhà nghiên cứu đã cố gắng xác định vị trí và xác định các loại vi khuẩn có nguy cơ tiềm ẩn gây ra viêm niêm mạc quanh implant và viêm quanh implant, nhưng vẫn chưa có kết luận về chủ đề này.
Trên đây chỉ là một số yếu tố cần được xem xét trước khi quyết định cấy ghép implant hay sử dụng các phương pháp điều trị truyền thống như phục hình cố định cầu răng hoặc phục hình tháo lắp.
KẾT LUẬN
Implant là một trong những phát minh quan trọng và hữu ích nhất từng được đưa vào nha khoa. Tuy nhiên, sự xuất hiện của viêm niêm mạc quanh implant và viêm quanh implant đã là yếu tố trở ngại đáng kể trong những năm gần đây. Các tình trạng bệnh này có nhiều nguyên nhân, một trong số đó được xác định trong bài viết này. Việc chẩn đoán và lập kế hoạch điều trị cho cấy ghép implant cần phải xem xét kỹ lưỡng các yếu tố này và giải thích cặn kẽ về từng yếu tố cho bệnh nhân trước khi quyết định đặt implant. Trong nhiều trường hợp, các phương pháp phục hình thông thường có thể tốt hơn so với việc đặt implant.
Để truy cập toàn bộ bài viết, xin vui lòng xem thêm tại đây