Q: Tôi hành nghề ở một thị trấn quy mô vừa phải, nơi điều kiện kinh tế của bệnh nhân chỉ ở mức trung bình. Tôi gặp nhiều bệnh nhân mất răng toàn hàm hằng tháng, và họ thường là một nỗi thất vọng thực sự đối với tôi. Hầu hết, các BN đều mất răng trong nhiều năm, và chỉ còn lại rất ít xương, xương sống hàm dạng lưỡi dao. Tôi thấy rất nhiều giải pháp đắt tiền được quảng cáo cho các trường hợp phức tạp. Có lựa chọn thay thế nào khác với chi phí thấp hơn không? Theo bác sĩ, đâu là phương pháp điều trị thay thế tốt nhất cho những bệnh nhân mà tôi đã mô tả ?
A: Mọi nha sĩ đều có những nỗi thất vọng giống nhau. Mặc dù một số bệnh nhân mất răng toàn hàm hài lòng với hàm giả của họ, nhưng hầu hết đều cảm thấy không hài lòng với hàm giả HD. Trong câu trả lời ngắn gọn của mình, tôi sẽ nhấn mạnh về phục hình đối với các trường hợp mất răng toàn hàm HD.
Các lựa chọn phục hình cho các trường hợp mất răng toàn hàm HD được mô tả dưới đây với ý kiến cá nhân tôi về từng phương pháp, dựa trên cả nghiên cứu và quan sát lâm sàng. Các lựa chọn phục hình được mô tả theo thứ tự từ chi phí cao nhất đến thấp nhất, bao gồm cả ưu điểm và hạn chế của từng loại
PHỤC HÌNH CỐ ĐỊNH TRÊN IMPLANTS
Phương pháp điều trị này được giới thiệu lần đầu với thiết kế phục hình Brånemark. Phiên bản ban đầu của phương pháp điều trị này thường có 6 implant trên mỗi cung hàm, được đặt trước xoang hàm trên và trước lỗ cằm. Hầu hết các phiên bản hiện tại sử dụng 4 hoặc nhiều implant được đặt ở cả phía trước xoang hàm và lỗ cằm cũng như ở phía sau. Các quảng cáo liên tục trên tạp chí, báo chí, internet và trên tivi đã làm cho phương pháp đắt tiền này được các bệnh nhân tiềm năng biết đến nhiều hơn.
Ưu điểm:
- Tăng sự tự tin cho bệnh nhân
- Không yêu cầu tháo ra hằng ngày
- Có thể cảm thấy tương tự răng tự nhiên
- Cho phép thực hiện chức năng gần như tối ưu
- Không di chuyển khi ăn nhai
Ưu điểm:
- Tăng sự tự tin cho bệnh nhân
- Không yêu cầu tháo ra hằng ngày
- Có thể cảm thấy tương tự răng tự nhiên
- Cho phép thực hiện chức năng gần như tối ưu
- Không di chuyển khi ăn nhai
Giới hạn:
- Thường yêu cầu mài mào xương sống hàm đáng kể cho phép đủ chiều rộng xương ngoài-trong để đặt các implants có đường kính tiêu chuẩn (đường kính từ 3 mm trở lên).
- Chi phí cao hơn nhiều so với phục hình tháo lắp trên implant.
- Vệ sinh răng miệng khó khăn và thức ăn vướng nhiều bên dưới phục hình, gây kích ứng nướu và hơi thở có mùi hôi.
- Nên được kiểm tra hằng năm để làm vệ sinh, bảo dưỡng và kiểm tra implant, dẫn đến chi phí đáng kể.
- Khó sửa chữa và tốn kém nếu phục hình gãy vỡ.
- Nếu 1 implant bị hỏng sẽ dẫn đến chi phí sửa chữa, thay thế đáng kể nếu chỉ có 4 implant nâng đỡ phục hình.
- Đường viền mặt ngoài phục hình thường không như mong muốn vì phần chóp của phục hình phải lồi để dễ vệ sinh, và khuôn mặt trông bị móm
- Việc phát âm có thể bị ảnh hưởng đáng kể.
- Chi phí cao hơn nhiều so với phục hình tháo lắp trên implant.
- Vệ sinh răng miệng khó khăn và thức ăn vướng nhiều bên dưới phục hình, gây kích ứng nướu và hơi thở có mùi hôi.
- Nên được kiểm tra hằng năm để làm vệ sinh, bảo dưỡng và kiểm tra implant, dẫn đến chi phí đáng kể.
- Khó sửa chữa và tốn kém nếu phục hình gãy vỡ.
- Nếu 1 implant bị hỏng sẽ dẫn đến chi phí sửa chữa, thay thế đáng kể nếu chỉ có 4 implant nâng đỡ phục hình.
- Đường viền mặt ngoài phục hình thường không như mong muốn vì phần chóp của phục hình phải lồi để dễ vệ sinh, và khuôn mặt trông bị móm
- Việc phát âm có thể bị ảnh hưởng đáng kể.
PHỤC HÌNH THÁO LẮP TRÊN 4 IMPLANTS HOẶC NHIỀU HƠN
Ưu điểm:
- Tính thẩm mỹ có thể vượt trội hơn so với phục hình cố định vì hàm giả có thể được làm theo đường viền giải phẫu, lấp đầy đường viền khuôn mặt nhưng vẫn đảm bảo vệ sinh răng miệng dễ dàng khi tháo ra.
- Hàm giả được nâng đỡ tốt ở cả phía trước và phía sau.
- Vệ sinh răng miệng dễ dàng hơn nhiều so với cố định, vì có thể tháo phục hình để làm vệ sinh.
- Việc sửa chữa không phức tạp.
- Chi phí thấp hơn đáng kể so với PH cố định.
- Có thể dễ dàng vệ sinh implant sau khi tháo hàm giả ra ngoài.
- Thường không yêu cầu mài xương.
- Vệ sinh răng miệng dễ dàng hơn nhiều so với cố định, vì có thể tháo phục hình để làm vệ sinh.
- Việc sửa chữa không phức tạp.
- Chi phí thấp hơn đáng kể so với PH cố định.
- Có thể dễ dàng vệ sinh implant sau khi tháo hàm giả ra ngoài.
- Thường không yêu cầu mài xương.
- Cho phép thực hiện chức năng gần như tối ưu nếu được chế tạo đúng cách.
Giới hạn:
- Phải tháo để vệ sinh.
- BN vẫn có ảnh hưởng tâm lý tiêu cực khi mang hàm giả tháo lắp.
- Phải tháo để vệ sinh.
- BN vẫn có ảnh hưởng tâm lý tiêu cực khi mang hàm giả tháo lắp.
Figure 1: Các implant đường kính nhỏ cấy ghép trên BN 80 tuổi, tải lực tức thì, và thực hiện tốt chức năng trong nhiều năm
PHỤC HÌNH THÁO LẮP TRÊN 2 IMPLANTS ĐƯỜNG KÍNH CHUẨN, VỊ TRÍ 2 RĂNG NANH
Ưu điểm:
- Đây là một trong những phục hình đơn giản nhất, ít tốn kém nhất, tích cực nhất cho HD mất răng toàn hàm.
- Hàm giả được lưu giữ tốt và được nâng đỡ ở vùng phía trước để có thể cắn thức ăn tối ưu.
- Tính thẩm mỹ có thể vượt trội hơn so với phục hình cố định vì bệnh nhân có thể tháo phục hình để vệ sinh răng miệng, cho phép đường viền hàm giả tối ưu.
- Vệ sinh răng miệng dễ dàng hơn nhiều so với PH cố định.
- Sửa chữa không phức tạp.
- Chi phí thấp hơn đáng kể so với PH cố định.
- Có thể bảo trì implant dễ dàng.
- Thường không yêu cầu mài xương
- Khả năng ăn nhai tốt hơn hàm giả thông thường (không nâng đỡ trên implant), nếu được chế tạo đúng cách.
Giới hạn:
- Ăn nhai có thể không ổn định so với nâng đỡ trên 4 implants.
- Do phần phía sau của hàm giả chỉ được nâng đỡ bởi mô mềm, nên hàm giả có hơi lắc về phía xa khi ăn nhai.
- Sửa chữa không phức tạp.
- Chi phí thấp hơn đáng kể so với PH cố định.
- Có thể bảo trì implant dễ dàng.
- Thường không yêu cầu mài xương
- Khả năng ăn nhai tốt hơn hàm giả thông thường (không nâng đỡ trên implant), nếu được chế tạo đúng cách.
Giới hạn:
- Ăn nhai có thể không ổn định so với nâng đỡ trên 4 implants.
- Do phần phía sau của hàm giả chỉ được nâng đỡ bởi mô mềm, nên hàm giả có hơi lắc về phía xa khi ăn nhai.
- Nếu một implant bị hỏng, việc ăn nhai và khả năng lưu giữ sẽ bị ảnh hưởng.
- BN vẫn có ảnh hưởng tâm lý tiêu cực khi mang hàm tháo lắp.
PHỤC HÌNH THÁO LẮP TRÊN 4 IMPLANTS HOẶC NHIỀU IMPLANTS ĐƯỜNG KÍNH NHỎ ĐẶT Ở VÙNG PHÍA TRƯỚC
Implants đường kính nhỏ (1,8 mm đến 2,9 mm), được FDA cho phép sử dụng lâu dài vào năm 1997, cuối cùng đã được chấp nhận là phương pháp điều trị khả thi, với nhiều bài báo cho thấy hiệu quả tương đương hoặc hoặc tốt hơn các implant đường kính thông thường (từ 3 mm trở lên). Xem Hình 1–3.
Ưu điểm:
- Đây là phương pháp đơn giản nhất, ít tốn kém nhất, tích cực nhất trong số các phương pháp.
- Hàm giả được lưu giữ tốt và được nâng đỡ ở vùng phía trước để có thể cắn thức ăn tối ưu.
- Tính thẩm mỹ có thể vượt trội hơn so với phục hình cố định vì bệnh nhân có thể tháo phục hình để vệ sinh răng miệng, cho phép đường viền hàm giả tối ưu.
- Vệ sinh răng miệng dễ dàng hơn nhiều so với PH cố định.
- Sửa chữa không phức tạp.
- Chi phí thấp hơn đáng kể so với PH cố định.
- Có thể bảo trì implant dễ dàng.
- Thường không yêu cầu mài xương.
- Khả năng ăn nhai tốt hơn hàm giả thông thường (không nâng đỡ trên implant), nếu được chế tạo đúng cách.
- Nếu một implant bị hỏng, việc ăn nhai thường không bị ảnh hưởng nhiều nhờ còn 3 hoặc nhiều implant đường kính nhỏ khác còn lại.
- Hàm giả được lưu giữ tốt và được nâng đỡ ở vùng phía trước để có thể cắn thức ăn tối ưu.
- Tính thẩm mỹ có thể vượt trội hơn so với phục hình cố định vì bệnh nhân có thể tháo phục hình để vệ sinh răng miệng, cho phép đường viền hàm giả tối ưu.
- Vệ sinh răng miệng dễ dàng hơn nhiều so với PH cố định.
- Sửa chữa không phức tạp.
- Chi phí thấp hơn đáng kể so với PH cố định.
- Có thể bảo trì implant dễ dàng.
- Thường không yêu cầu mài xương.
- Khả năng ăn nhai tốt hơn hàm giả thông thường (không nâng đỡ trên implant), nếu được chế tạo đúng cách.
- Nếu một implant bị hỏng, việc ăn nhai thường không bị ảnh hưởng nhiều nhờ còn 3 hoặc nhiều implant đường kính nhỏ khác còn lại.
Hạn chế:
- Ăn nhai có thể không ổn định so với nâng đỡ trên 4 implants đường kính chuẩn.
- Do phần phía sau của hàm giả chỉ được nâng đỡ bởi mô mềm, nên hàm giả có hơi lắc về phía xa khi ăn nhai, nhưng không nhiều như trên 2 implant đường kính chuẩn.
- BN vẫn có ảnh hưởng tâm lý tiêu cực khi mang hàm tháo lắp.
- Ăn nhai có thể không ổn định so với nâng đỡ trên 4 implants đường kính chuẩn.
- Do phần phía sau của hàm giả chỉ được nâng đỡ bởi mô mềm, nên hàm giả có hơi lắc về phía xa khi ăn nhai, nhưng không nhiều như trên 2 implant đường kính chuẩn.
- BN vẫn có ảnh hưởng tâm lý tiêu cực khi mang hàm tháo lắp.
KẾT LUẬN
Điều trị các trường hợp mất răng toàn bộ HD là một
trong những tình huống khó khăn nhất mà các nha sĩ thường đối mặt. Tuy
nhiên, quy trình điều trị có thể được thực hiện dễ dàng hơn đáng kể đối
với nha sĩ và mang lại sự hài lòng cho bệnh nhân sử dụng implant để nâng
đỡ và lưu giữ hàm giả. Các lựa chọn điều trị với implant đơn giản nhất và ít
tốn kém nhất là sử dụng hai implant có đường kính thông thường ở các vị
trí răng nanh hoặc 4/nhiều implant có đường kính nhỏ cách đều ở vùng
phía trước (giữa 2 răng nanh) hàm dưới. Bệnh nhân thường xuyên cho biết,
chỉ cần 2 loại điều trị tương đối đơn giản này thôi cũng đã làm thay
đổi cuộc sống của họ tốt đẹp hơn như thế nào.
Để truy cập toàn bộ bài viết, xin vui lòng xem thêm tại đây