Q: Tôi luôn quan tâm về tuổi thọ của loại phục hồi. Tôi đã hành nghề trong 25 năm và đã có cơ hội thấy một số ca phục hồi của tôi kéo dài trong cùng khoảng thời gian đó. Một số trông vẫn tốt sau nhiều năm, nhưng một số khác lại bị sâu răng chỉ sau vài năm. Tình trạng này không chỉ xảy ra với phục hồi composite. Một số mão răng cũng bị hỏng sớm. Bác sĩ có thể cung cấp một số lý do tiềm ẩn góp phần làm cho sâu răng tái phát/thứ phát và đề xuất những gì tôi có thể làm để ngăn chặn vấn đề này không?
COMPOSITE
Viền composite thì hở — Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến sự thất bại sớm của các phục hồi composite là độ co khoảng 2% xảy ra khi chiếu đèn trùng hợp. Mặc dù có sử dụng “bonding”, nhưng composite khi trùng hợp vẫn bị hở viền (hình 1). Hiện tượng này là không thể tránh khỏi và đã được chứng minh, viền của miếng trám composite bị hở, đặc biệt là khi trám trên ngà răng. Các viền hở này dễ bị các mảnh vụn thức ăn và vi sinh vật xâm nhập. Do vậy, nha sĩ nên loại bỏ càng nhiều sâu răng thì càng hợp lý về mặt lâm sàng, và sau đó khử trùng xoang trám bằng bằng chất khử trùng mạnh.
Với xoang trám sâu, có thể sử dụng GIC như một lớp thay thế ngà, sau đó trám một lớp composite lên trên. GIC không bị co, và liên kết hóa học tốt với cấu trúc răng (liên kết chelat hóa) ( figure 2).
Vụn thức ăn và vi khuẩn thì luôn hiện diện — Nhiều chất khác nhau đã được khuyến khích sử dụng để khử trùng xoang trám, bao gồm chlorhexidine, benzalkonium chloride, glutaraldehyde, và nhiều loại khác. Các nhà khoa học của Clinicians Report Foundation đã nghiên cứu tỉ mỉ về chủ đề này trong nhiều năm và họ đề xuất kỹ thuật khử khuẩn sau: Trước khi đặt bất kỳ lớp lót hoặc vật liệu phục hồi nào, hãy bôi glutaraldehyde trong 1-2 phút cho mọi loại xoang trám — từ sealant, đến xoang loại I – VI, cho đến veneers và mão răng. Glutaraldehyde được chứng minh là có thể diệt khuẩn trong ống ngà ( figure 3).
Tên thương mại của glutaraldehyde phổ biến là Gluma (Kulzer), G5 (Clinician’s Choice), Glu/Sense (Centrix), và MicroPrime G (Zest), tất cả đều chứa 5% glutaraldehyde và 35% hydroxyethyl methacrylate (figure 4). Bạn sẽ thấy BN của bạn giảm ê buốt và giảm tình trạng sâu răng tái phát sau khi bạn sử dụng kỹ thuật này.
Bonds (keo dán) là tạm thời — Để làm rõ hơn luận điểm này, hãy so sánh khi bạn loại bỏ veneer sứ không đạt yêu cầu, như IPS e.max (Ivoclar Vivadent) chẳng hạn, một gắn hoàn toàn trên ngà răng và một gắn hoàn toàn trên men răng. Veneer được “dán” với men răng gần như không thể loại bỏ được, trong khi “dán” với ngà răng rất dễ bị loại bỏ. Tại sao? Veneer sứ gắn trên men được soi mòn axit flohydric ở mặt trong, và men thì được soi mòn bằng axit photphoric tạo ra hàng triệu vi lưu trên bề mặt men sau khi soi mòn. Kết quả là veneer sứ bị “gắn” vào men và nó không thể bong ra nếu không có nỗ lực đáng kể. Trong khi, veneer sứ trên ngà răng sớm mất khả năng lưu giữ do sự giãn nở và co lại liên quan đến thức ăn và đồ uống nóng và lạnh.
Kết luận hiển nhiên là gì? Phục hồi composite không kín, và xoang trám chứa hàng tỷ vi khuẩn cần phải bị tiêu diệt trước khi trám vật liệu vào. Nếu điều này không được thực hiện tốt, sâu răng thứ phát (thường được gọi là sâu răng tái phát) thực sự tiếp tục xảy ra. Phải tiêu diệt vi khuẩn. Ngoài ra, nên sử dụng GIC như là chất thay thế ngà ở các xoang sâu và nơi cần kìm hãm sâu răng hoạt động.
AMALGAM
Liệu những tranh luận về tác dụng độc hại của amalgam có bao giờ chấm dứt? Bất chấp sự hỗ trợ của Hiệp hội Nha khoa Hoa Kỳ (ADA), nhiều tổ chức nha khoa quốc gia khác và Tổ chức Y tế Thế giới, amalgam vẫn cón nhiều tranh cãi. Các cuộc khảo sát cho thấy hầu hết các nha sĩ Hoa Kỳ đều đã từng ít nhất là một lần sử dụng amalgam. Amalgam nổi tiếng là có tuổi thọ gấp đôi so với composite trên các xoang tram kích thước tương tự nhau.
Những lý do có thể là gì? Trái ngược với composite, hầu hết amalgam đều nở ra một chút trong quá trình trám, và sự ăn mòn của các kim loại trong amalgam làm cho viền miếng trám amalgam kín tốt hơn nhiều so với composite. Ngoài ra, amalgam chứa một số nguyên tố, bao gồm bạc, thiếc, đồng, kẽm, các nguyên tố vi lượng khác và thủy ngân. Một số nguyên tố này có đặc tính kháng sâu răng.
Bạn có thể làm gì để giảm sâu răng khi sử dụng amalgam? Sử dụng kỹ thuật lâm sàng cẩn thận và sử dụng glutaraldehyde tương tự như được mô tả đối với composite. Ngoài ra, khuyên sử dụng kem đánh răng có chứa fluoride cao (5.000 ppm) cho những bệnh nhân có nguy cơ sâu răng cao. Colgate 5.000 ppm là sản phẩm chứa floride được chứng minh là có hiệu quả.
MÃO
Mão có chi phí cao hơn nhiều so với phục hồi composite hay
amalgam. Khi cùi răng bị sâu, rõ ràng bệnh nhân rất thất vọng. Các khía
cạnh liên quan đến mão răng mà tôi sẽ tập trung vào là loại cement và
quy trình gắn. Trong quá khứ, kẽm photphat và glass ionomer là 2 loại
cement chính. Ngoại trừ tình trạng ê buốt răng sau gắn mão, những loại
cement này có rất ít vấn đề. Cả hai đều đã được sử dụng thành công cho
hàng triệu mão răng.
Trong những năm gần đây, resin-modified glass ionomer cements (RMGI) đã gần như là sự lựa chọn hàng đầu để gắn mão.
Tại sao hay bị sâu răng ở viền mão? Một lý do chính là do bị ẩm ở viền
mão (bờ đường hoàn tất trên cùi răng) trong quá trình gắn. Một thực tế
khác là phần lớn mão răng hiện nay có viền (đường hoàn tất) bị hở đáng
kể so với mão kim loại trước đây, cho phép nhiều khả năng rò rỉ và xâm
nhập các mảnh vụn thức ăn và vi khuẩn vào cùi răng.
Có thể làm gì
để giảm khả năng bị sâu răng xảy ra ở viền mão? Khi có thể, việc sử
dụng cement có đặc tính kháng sâu răng là điều bắt buộc. Các thương hiệu
phổ biến nhất là RelyX Luting Plus (3M) và FujiCEM Evolve (GC America)
đây là các resin-modified glass ionomers. Cả hai loại cement này và một
số nhãn hiệu khác đều có tính năng đông cứng trong vài giây, giúp giảm
cơ hội nhiễm nước bọt và các chất ẩm khác tại thời điểm gắn mão.
Một
lần nữa, tôi khuyên bạn nên sử dụng kỹ thuật khử khuẩn và khử ê buốt
bằng glutaraldehyde được mô tả ở trên tại thời điểm gắn mão hoặc cả hai
thời điểm (ngay sau khi mài cùi và lúc gắn).
CHÚ Ý KỸ THUẬT LÂM SÀNG
Gắn mão răng có vẻ là một thủ tục dễ dàng đối với một số nha sĩ. Tuy nhiên, nhiều người coi đây là một trong những quy trình đòi hỏi sự khắt khe. Cement hoàn toàn có thể dễ dàng bị nhiễm bẩn khi gắn nếu không cẩn thận làm sạch các mảnh vụn của răng, khử khuẩn bề mặt răng, tránh nhiễm bẩn nước bọt và máu.
KẾT LUẬN
Sâu răng là một bệnh lý có thể phòng ngừa được, nhưng hầu hết bệnh nhân đều ăn các loại thực phẩm gây sâu răng và không thực hiện vệ sinh răng miệng cẩn thận. Kết quả là sâu răng tái phát, sâu bên dưới các xoang trám composite, amalgam và mão. Các kỹ thuật lâm sàng cẩn thận sẽ giúp giảm thiểu tình trạng sâu răng tiếp diễn. Khuyến cáo sử dụng các sản phẩm khử khuẩn và khử ê buốt glutaraldehyde cho xoang trám và cùi răng. Sử dụng glass ionomoer như là chất thay thế ngà ở các xoang sâu. Khuyến cáo các bệnh nhân có nguy cơ sâu răng cao sử dụng các sản phẩm phòng ngừa có chứa floride. Bệnh nhân của chúng ta xứng đáng nhận được phương pháp điều trị tốt nhất và các quy trình được mô tả trong bài viết này sẽ giúp đạt được mục tiêu đó.
https://drive.google.com/file/d/1aPUtBL5muB7rI7bb0_hgFLqK2WEQw6gq/view?usp=sharing
Để truy cập toàn bộ bài viết, xin vui lòng xem thêm tại đây